De vier ritmes van de slaap

Onze slaap verloopt elke nacht in cycli van vier fasen. Elke fase produceert zijn eigen specifieke golfpatronen in de hersenen. De eerste fase, de alfa fase, is een heel lichte slaap. Deze fase wordt gevolgd door de beta, gamma en delta fase waarin we veel dieper slapen. Deze laatste drie fasen worden ook wel de non-REM slaap genoemd omdat de Rapid Eye Movement in deze fase ontbreekt. Deze vier fasen worden in ongeveer 90 minuten doorlopen, waarna het proces zich herhaalt.

Verstoring van de delta fase bij fibromyalgie en CVS/ME

Onderzoek op het gebied van de slaap geeft aan dat ongeveer de helft van de fibromyalgie en CVS/ME patiënten een verstoring van de delta slaap hebben (zij vertonen hier een alfa patroon).
Human Growth Hormone (HGH) wordt voor 80% gedurende de delta fase van de slaap door de pijnappelklier aangemaakt en reguleert o.a. het herstel van het spierweefsel. Een verstoring van de delta fase vermindert de HGH productie. Een HGH deficiëntie is bij fibromyalgie en CVS/ME patiënten waarschijnlijk de oorzaak van een groot aantal klachten.
Tijdens een onderzoek van Dr Bennett (Oregon Health Science University) waaraan 70 vrouwen met fibromyalgie en 55 gezonde vrijwilligers meededen is komen vast te staan dat het grootste gedeelte van de fibromyalgie patiënten met een verstoorde delta slaap ook een HGH deficiëntie hadden. Ook dit onderzoek bevestigde dat er een relatie bestaat tussen fibromyalgie pijnklachten en slaapstoornissen.
Ook het immuunsysteem heeft te leiden onder een verstoorde delta fase van de slaap omdat gedurende deze periode de meeste “immuunsysteem reparaties” door het lichaam worden uitgevoerd.

Slaapstoornissen veroorzaken pijnklachten bij fibromyalgie

Onderzoek heeft aangetoond dat de typische fibromyalgie pijnklachten door dezelfde stoornis worden veroorzaakt als de slapeloosheid die hoort bij fibromyalgie en CVS/ME. Mogelijk is het zelfs zo dat patiënten waarbij pijn de voornaamste klacht is de meeste kans op slaapstoornissen hebben. Dr H. Moldofsky heeft in een kleinschalig onderzoek bij gezonde vrijwilligers aangetoond dat deze gezonde mensen ook fibromyalgie pijnklachten en vermoeidheid ontwikkelen als zij in hun slaap worden gestoord. Tijdens deze proef verstoorde Moldofsky gedurende drie op een volgende nachten de delta fase van de slaap. Alle vrijwilligers rapporteerden vermoeidheid, spierpijnen en pijnlijke drukpunten (op een aantal van de bekende 18 fibromyalgie drukpunten). Aan het einde van het onderzoek werden ook brain fog en geheugen en concentratie problemen gemeld. Bij alle vrijwilligers verdwenen de klachten na twee dagen van ononderbroken slaap.

Vooral dit laatste aspect suggereert dat er door het oplossen van slaapproblemen bij fibromyalgie en CVS/ME patiënten snel resultaat geboekt kan worden. Herstel van slaapstoornissen is voor fibromyalgie en CVS/ME patiënten met slaapproblemen daarom een prioriteit bij de behandeling.

Slaapstoornissen verhogen de productie van ontstekingsbevorderende signaalstoffen

Volgens onderzoekers veroorzaakt een tekort aan slaap een verhoging van de ontstekingsbevorderende cytokines (signaalstoffen) IL-6 en TNF. Tijdens een onderzoek op 12 opeenvolgende nachten werden 25 gezonde jonge mensen in hun slaap gestoord. Hierdoor werd IL-6 40 – 60% in waarde verhoogd en TNF bij de mannen 30 – 40%. Bij fibromyalgie patiënten worden ook vaak hoge waarden van deze cytokines gemeten. Eigenlijk is er dus bij deze patiënten sprake van een chronisch ontstekingsproces. Pijn en vermoeidheid zijn het gevolg.